ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာစျေးနှုန်းများ စံချိန်တင်မြင့်မားလာခြင်း၊ စွမ်းအင်နှင့် ဓာတ်မြေသြဇာကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခတို့ကြောင့် နိုင်ငံအချို့သည် အစားအစာတင်ပို့မှု ကန့်သတ်ချက်များကို စတင်စေခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။ ၁၅-၅-၂၀၂၂ ရက်နေ့အထိ၊ နိုင်ငံ တကာ စားနပ်ရိက္ခာမူဝါဒ သုတေသနအဖွဲ့အစည်း (International Food Policy Research Institute -IFPRI) သည် အစားအစာနှင့် ဓာတ်မြေသြဇာ ထုတ်ကုန်များအပေါ် တင်ပို့မှု ကန့်သတ်ပြုလုပ်ထားသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၂၃ နိုင်ငံကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဈေးကွက်တွင် မသေချာမရေရာမှုများသည် IFPRI က ဖော်ပြခဲ့သော ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်များကို ပိုမိုမြင်တွေ့လာဖွယ်ရှိသည်။ ယင်း ကန့်သတ်ချက်များက ကုန်သွယ်မှုအတွက် ရရှိနိုင်သော ကုန်စည်အချို့၏ထောက်ပံ့မှုကို လျှော့ချနိုင်သည့်အပြင် ကမ္ဘာ့စားနပ် ရိက္ခာဈေးနှုန်းများကို လည်း တိုးမြင့်လာစေမည်ဖြစ်သည်။

ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်များသည် ပို့ကုန်များကို ရပ်တန့်ရန် (သို့) ရပ်တန့်ရန်ရည်ရွယ်သော မူဝါဒများဖြစ်သည်။ စားနပ်ရိက္ခာတင်ပို့မှု ကန့်သတ်ချက်များ သည် ပြည်တွင်းစားနပ်ရိက္ခာစျေးနှုန်းများကို လျှော့ချရန်နှင့် ပြည်တွင်းစားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ပို့ကုန်ကန့်သတ်ရေးမူဝါဒ များတွင် ပို့ကုန်ခွန်ကောက်ခံခြင်း၊ ပို့ကုန်လိုင်စင်ခွင့်ပြုချက် လိုအပ်ခြင်းနှင့် ပို့ကုန်တားမြစ်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။

ပို့ကုန်ကန့်သတ်ခြင်းကို တစ်နိုင်ငံတည်းဆောင်ရွက်ပါက အချို့သောအခြေအနေများတွင် ပြည်တွင်းစျေးနှုန်းများကို လျှော့ချရန် အလားအလာရှိသော် လည်း နိုင်ငံအများအပြားက ကန့်သတ်ချက်များကို ကျင့်သုံးလာသည်နှင့်အမျှ ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်မှု၊ ထိတ်လန့်တကြားဝယ်ယူမှု၊ ရှားပါးမှုနှင့် သိုလှောင်မှုတို့ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများလာနိုင်သည်။

အာဂျင်တီးနား၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ကာဇက်စတန်နှင့် ရုရှားကဲ့သို့ အဓိကအစားအစာ တင်ပို့ရောင်းချသူများဖြစ်သည့် အယ်လ်ဂျီးရီးယား၊ တူရကီနှင့် ဆားဘီးယားတို့ကဲ့သို့ အသေးစားတင်ပို့သူများမှာ အစားအသောက်တင်ပို့မှု ကန့်သတ်ချက်များကို စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယနေ့အထိ ကမ္ဘာ့စျေး ကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှုအကြီးဆုံး အစားအစာတင်ပို့မှု ကန့်သတ်ချက်များမှာ အင်ဒိုနီးရှားက စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုကို တားမြစ်ထားခြင်း၊ အိန္ဒိယ နိုင်ငံက ဂျုံတင်ပို့မှု ထိန်းချုပ်ထားခြင်းနှင့် ရုရှားက အစေ့အဆံ၊ ဆီထွက်သီးနှံများနှင့် သကြားတင်ပို့မှုကို ကန့်သတ်ထားခြင်းနှင့်ကာဇက်စတန်က ဂျုံနှင့် ဂျုံမှုန့်ကို ခွဲတမ်းဖြင့် တင်ပို့စေခြင်းတို့ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

သြစတြေးလျသည် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ် သီးနှံစိုက်ပျိုးရာသီအတွက် အပြုသဘောဆောင်သော အလားအလာကောင်းများရှိနေရာ  သြစတြေးလျပို့ကုန် လုပ်ငန်းရှင်များသည် ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်များကြောင့် ဖန်တီးထားသော ထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ ကွာဟချက်အချို့ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည့် အနေ အထားသို့ ရောက်ရှိနေသည်။ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်များတွင် မသေချာမရေရာမှုများ တိုးလာနေချိန်တွင် သြစတြေးလျ၏ အရည်အသွေးမြင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူ ရေးထုတ်ကုန်များကို ယုံကြည်စိတ်ချရသော ကုန်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့သူအဖြစ် ဂုဏ်သတင်းက အထူးအရေးကြီးကြောင်း သိရှိရသည်။

(မြန်မာစီးပွားရေးသံမှူး၊ ကင်ဘာရာမြို့)
Source: Austrade